Sürdürülebilir Enerjinin Geleceği Hidrojen mi?
Dünyanın hızla artan enerji talebi ve iklim krizinin etkileri, yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ihtiyacı daha da artırıyor. Bu arayışta hidrojen enerjisi, temiz ve sürdürülebilir bir çözüm olarak dikkat çekiyor. Peki, hidrojen enerjisinin potansiyeli nedir, sürdürülebilir enerji üretimindeki rolü ne kadar önemli ve temiz hidrojen üretimi mümkün mü?
Gel, bu soruların yanıtlarını birlikte keşfedelim.
Hidrojen Enerjisi Nedir ve Nasıl Kullanılır?
Hidrojen, evrende en bol bulunan elementlerden biri. Bu elementin en önemli özelliği ise yandığında enerji üretmesi ve enerji üretimi sırasında iklim krizine sebep olan karbon salımına yol açmaması. Bu nedenle de temiz enerji üretimi için hidrojene potansiyel bir kaynak diyebiliriz.
Hidrojen Teknolojileri Derneği tarafından hazırlanan “Türkiye için Hidrojen Teknolojileri Yol Haritası” raporuna göre hidrojenin üç temel işlevi bulunur. Bu işlevler ise yakıt, enerji taşıyıcısı ve diğer kimyasallar ile alternatif yakıtlar için ham madde olarak kullanılabilmesi.
Sürdürülebilir Enerji Üretiminde Hidrojenin Rolü
Hidrojen, karbon emisyonlarını sıfıra indirme hedefleri doğrultusunda enerji dönüşümünün anahtar unsurlarından biri olarak değerlendirilir. Hidrojenin önemli bir enerji taşıyıcı olarak değerlendirilmesinin nedenlerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Sıfır emisyon ile sudan üretilebilmesi
- Doğada bol miktarda bulunması
- İyi bir enerji dönüşüm etkinliğine sahip olması
- Gerekli düzenlemelerle gaz veya sıvı gibi farklı şekillerde depolanabilmesi
- Minimum kayıpla uzun mesafeler boyunca transfer edilebilmesi
- Diğer yakıtlardan daha fazla yöntemle ek enerji biçimlerine dönüştürülebilmesi
- Yenilenebilir enerji kaynaklarında ve sudan üretiliyorsa üretimi, depolanması, taşınması ve nihai kullanımı ile çevreye zarar vermemesi
Bu nedenlerden de anlaşıldığı gibi hidrojen, enerji üretiminde sürdürülebilir bir çözüm olabilir. Ancak hidrojen üretiminde kullanılan yöntemlerin, karbon emisyonlarını belirleyen kritik bir faktör olduğunu unutmamak gerekli.
Hidrojen Nasıl Üretilir?
Hidrojen üretmek için enerji gerekir. Çünkü hidrojen atomları genellikle kendi başlarına var olmaz, çoğunlukla başka bir elemente yapışık halde bulunurlar. Saf hidrojen elde etmek için de bu moleküler bağların kırılması gerekir. Hidrojen hem yenilenemez hem de yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edildiği için de bu işlemde de tercih edilen enerji kaynağına göre hidrojen üretim yöntemleri sınıflandırılır. Bu sınıfları ise genel olarak şu şekilde sıralamak mümkün:
- Yeşil hidrojen: Yeşil hidrojen, yalnızca yenilenebilir enerjilerden elde edilen elektrik kullanılarak suyun elektrolizi ile üretilir. Kullanılan elektrik %100 yenilenebilir kaynaklardan sağlandığı için hidrojen, karbondioksit salımı yapmadan üretilir.
- Gri hidrojen: Gri hidrojen, fosil yakıtlardan elde edilir ve günümüzde yeşil hidrojen üretimine göre daha az maliyetli olduğu için en yaygın olarak kullanılan yöntemdir. Üretimde fosil yakıtlar tercih edildiğinden karbon emisyonu yaratır.
- Mavi hidrojen: Mavi hidrojen de aslında gri hidrojendir. Ancak bu hidrojen üretiminde gri hidrojenden farklı olarak üretim sırasında açığa çıkan karbondioksit, depolama teknolojisi ile yer altında biriktirilip depolanır. Böylece hidrojen üretimi sırasında üretilen karbondioksit atmosfere girmez ve hidrojen üretimi iklim açısından nötr hale getirilebilir.
- Pembe hidrojen: Pembe hidrojen, nükleer santrallerde üretilen elektrik enerjisiyle sudan hidrojenin ayrıştırılması ile elde edilir. Nükleer enerji üretimi sırasında karbondioksit salınımı olmadığı pembe hidrojen karbon nötr bir enerji taşıyıcısı olarak kabul edilir. Ancak nükleer enerji üretimi, radyoaktif atıklar oluşturur ve bu atıkların çevreye zarar vermemesi için dikkatli bir şekilde yönetilmesi gerekir.
Bu sınıflandırmaya göre “Temiz hidrojen üretmek mümkün mü?” sorusuna cevap olarak yeşil hidrojen üretimi ile mümkündür diyebiliriz. Yenilenebilir enerji kaynaklarından (güneş, rüzgar) üretilen hidrojen türü olan yeşil hidrojen ile çevreye zarar vermeden hidrojen enerjisi elde edilebilir. Ancak yeşil hidrojen üretim maliyetinin yüksekliği, bu üretim modelinin gri hidrojenin yerine geçmesindeki en büyük engel.
Kısacası hidrojen enerjisi, sürdürülebilir bir geleceğin inşasında kilit rol oynar. Ancak bu enerjinin günümüzde enerji üretiminde hala başrol olan fosil yakıtların yerine geçmesi için hem teknolojik hem de ekonomik açıdan gelişmelere ihtiyaç var. Bu nedenle de günümüz koşullarını değerlendirerek enerji üretiminde yenilenemeyen enerji kaynakları olan fosil yakıtlara bağlı halde olduğumuzun farkındalığıyla hepimizin sorumluluk alması oldukça önemli.
“Peki, ne yapacağız?” diyorsan enerji sektöründeki dönüşüm ve temiz enerji teknolojilerinin yanı sıra bireysel olarak da herkesin tüketim alışkanlıklarını gözden geçirmesi şart. Çünkü mevcut düzende gereğinden fazla kullandığımız her bir enerji kaynağı, küresel bir sorun olan iklim krizine bir adım daha yaklaşmamıza neden oluyor. Unutmayalım ki bugün atılacak küçük bir adım, geleceğimiz için büyük bir fark yaratabilir.
Sen de dünyanın geleceği için kalıcı çözümler arıyorsan “Yeteri Kadar En Doğru Karar” diyerek israfa karşı başlattığımız hareketin bir parçası olabilirsin.
